BASISVAARDIGHEDEN ALS NIEUWE BOUWSTEEN BINNEN STRESS SENSITIEF WERKEN

Herken het verschil

In de afgelopen jaren groeide in het sociaal werk de aandacht voor de doorwerking van chronische stress op gedrag. Zo groeit het besef dat stress invloed heeft op het ‘doenvermogen’ van mensen. Ofwel, eenvoudige taken worden ineens een stuk moeilijker als je hoofd overloopt van stress door bijvoorbeeld schulden. Wat je hierbij over het hoofd kan zien, is dat mensen ook stress krijgen van slecht kunnen lezen. Of niet om kunnen gaan met internet en de computer. Gedrag zoals te laat komen, formulieren niet invullen, kunnen zowel veroorzaakt worden door chronische stress als door lage basisvaardigheden.

In dit project ontwikkelen we hulpmiddelen om stress door basisvaardigheden te herkennen en op te nemen in de methode stress sensitief werken. Deze methode is ontwikkeld door o.a. Nadja Jungmann, lector schulden en incasso bij de Hogeschool Utrecht en adviseur/trainer bij Social Force. 'Mensen die lang chronische stress hebben, blijken andere afwegingen te gaan maken. Zo hebben ze meer moeite om in actie te komen, leven ze veel meer bij de dag en verliezen ze de lange termijndoelen vaak uit het oog. En dat is nou juist gedrag dat je niet helpt als je uit de problemen wilt komen. Deze cliënten weten wel dat ze bepaalde dingen moeten doen om hun leven weer op de rails te krijgen maar het lukt ze gewoon niet.’ Weten of ook nog lage basisvaardigheden rol speelt, zorgt voor nog betere hulp.

0PDRACHTGEVER

Expertisepunt Basisvaardigheden

AANPAK

Literatuurstudie en praktijkonderzoek

UITKOMST

Handreiking en tools

CO-CREATIE

Hoge School Utrecht en Mee Vivenz

AANPAK

Hoe kunnen sociaal werkers van betekenis

zijn voor laaggeletterde inwoners?

De basis van dit project was enerzijds een literatuurstudie naar de oorzaken van stress en het bijbehorende gedrag bij zowel complexe situaties als lage basisvaardigheden. Anderzijds gingen we in gesprek met sociaal werkers en ervaringsdeskundigen over het herkennen van laaggeletterdheid en de stress die dat mensen geeft.

De verhalen van ervaringsdeskundigen geven betekenis aan hoe basisvaardigheden hun leven beheerst en wat het betekent als sociaal werkers geen oog hebben voor laaggeletterdheid. In  gesprekken met sociaal werkers werd duidelijk dat ze gedrag zoals niet deelnemen aan een cursus gezondheidsvaardigheden, het niet voldoende solliciteren of niet verschijnen op een mediation afspraak aan de andere kant van de stad, al snel toegeschreven aan de chronische stress.

Deze inzichten leverden het besef op dat het model van het stress-sensitieve werken uitgebreid moet worden met basisvaardigheden. We hebben deze interviews gebruik bij het ontwikkelen van de hulpmiddelen. 

UITKOMST

Praktische tips

en ervaringsverhalen

Het project levert een verrijking op van het model van het stress-sensitieve werken. Het helpt sociaal werkers om eerst te checken of mensen lage basisvaardigheden hebben. Door alert te zijn op basisvaardigheden kunnen ze hiermee in hun vervolgaanpak rekening mee houden. 

Naast deze handreiking vind je ook de volgende handige tools:

• Een signalenkaart laat zien welk gedrag door stress of laaggeletterdheid komt. En de overlap daarin. 
• Een set verkenners, om bij allerlei gewone dagelijkse dingen zoals reizen met het OV, het zoeken van een baan,  te polsen of er problemen zijn met lezen, schrijven, omgaan met de computer. 
• Een verwijskaart met tips over hulp bij basisvaardigheden. 
  

HANDREIKING EN TOOLS

Wil je meer weten over dit project en de handige hulpmiddelen? Download hier de handreiking en handige hulpmiddelen.